ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΓΡΟΤΟΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΡΟΜΠΟΛΑΣ
Εισαγωγικό σημείωμα:Θεματοφύλακας μιας παράδοσης που είναι «σήμα κατατεθέν για το νησί μας και βασικός «υπαίτιος» που ο κόσμος εκεί στο κέντρο της Κεφαλονιάς –της μη τουριστικής Κεφαλονιάς-παραμένει στις εστίες του, δικαιότατα συγκαταλέγεται στους «Φρουρούς της Κεφαλληνίας»:
Ο Συνεταιρισμός της Ρομπόλας, παρά τον Άγιο Γεράσιμο, βιώσιμος και δίχως το άγος της Α.Τ.Ε. αισθάνεται ότι έχει κάθε λόγο να ονειρεύεται ακόμη καλύτερες μέρες.
Στην υγειά του
1.ΠΕΡΙ ΡΟΜΠΟΛΑΣ
Από πού πήρε το όνομά του το διακεκριμένο κρασί μας δεν είναι σίγουρο. Ίσως από τα λατινογενή ribola, rombo…, ίσως από το Ρομπόλα της Εύβοιας(«θολό κρασί») ή το ρομπόλι –της Λευκάδας και της Κεφαλονιάς-που είναι το πήλινο δοχείο για κρασί και όχι μόνο…Άλλοι υποστηρίζουν ότι για την προέλευση του ονόματος θα πρέπει να ανατρέξουμε στα ρήματα ρεμβάζω ή ρουμπώνω, άλλοι θεωρούν ως πιθανότερες εκδοχές το ρούμπαλο ή τις ρομπολιές –τα καλοπροαίρετα πειράγματα-και άλλοι την… κατσίκα ρομπολάτη!Αν, όμως, το τοπίο είναι «θολό» όσον αφορά την προέλευση του ονόματος, τίποτε θολό δεν υπάρχει όσον αφορά την αξία του σημαινόμενου. Πρόκειται για διαμάντι του Ελληνικού αμπελώνα και πιθανόν τη μόνη περίπτωση όπου η ποικιλία του αμπελιού( ρομπόλα) έδωσε την ονομασία προέλευσης στην ζώνη που καλλιεργείται. Η φράση «Ρομπόλα Κεφαλληνίας» υποδηλώνει, φυσικά, ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με Ανώτερη Ποιότητα (ΟΠΑΠ) και η καλλιεργητική ζώνη είναι η ευρύτερη περιοχή των Ομαλών εντός της οποίας καλλιεργούνται 3474 στρέμματα ρομπόλας και άλλες ποικιλίες.
Η ζώνη της Ρομπόλας περιλαμβάνει κυρίως αμπελώνες ημιορεινούς στις πλαγιές του Αίνου. Η μεγάλη κλίση τους, το υψόμετρο, τα φτωχά, ασβεστολιθικά, εδάφη, το άνυδρο κατά την περίοδο ωρίμανσης του σταφυλιού, αλλά και η ηλιοφάνεια και το μικροκλίμα συντείνουν ώστε αυτοί οι χαμηλής στρεμματικής απόδοσης αμπελώνες να αποδίδουν ένα προϊόν εξαιρετικής ποιότητας, ,ένα λευκό κρασί θαυμαστής ισορροπίας και φινέτσας.
2 «…ΚΑΙ ΕΓΕΝΕΤΟ Ο ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ»
Το 1982, προκειμένου να εξασφαλίσουν τα εισοδήματά τους, οι αμπελοκαλλιεργητές στην ζώνη Ρομπόλας αποφάσισαν να δημιουργήσουν Συνεταιρισμό.Δμιουργήθηκε, λοιπόν, ο Αγροτοβιοτεχνικός Συνεταιρισμός Ρομπόλας, ο οποίος το 1983 πραγματοποίησε την πρώτη συγκέντρωση σταφυλιών.
Το 1985 ξεκίνησε την εμφιάλωση και παραγωγή του κρασιού.
Το 1987 ο Συνεταιρισμός απέκτησε δικό του οινοποιείο το οποίο βρίσκεται στο Κέντρο της ζώνης της ρομπόλας, δίπλα στο μοναστήρι του ΄Αγιου Γεράσιμου, σε υψόμετρο 700 μέτρων κάτω από τις πλαγιές του Αίνου, συνολικής εκτάσεως 2000τ.μ
O Συνεταιρισμός αναγκαζόταν να δανείζεται από την Α.Τ.Ε. για να αποδίδει στα μέλη του τα οφειλόμενα από την παράδοση του σταφυλιού. Με τους τόκους και τα πανωτόκια το χρέος έφθασε το 2000 το 1 δις.200 εκατ. δρχ. Η ρύθμιση των χρεών το 2000-01 με την οποία «σβύστηκαν» τόκοι και πανωτόκια επέτρεψε στον Συνεταιρισμό να «ανασάνει».Απέδωσε στην Α.Τ.Ε. το Κεφάλαιο που δανείστηκε και έκτοτε συνεχίζει με κερδοφορία.
Το 2005 ανανέωσε πλήρως τον μηχανολογικό του εξοπλισμό και είναι σήμερα μια μοντέρνα μονάδα με σύγχρονη τεχνολογία.
Στον Ισολογισμό του 2005(αλλά και του 2004) ο Συνεταιρισμός εμφάνισε «τζίρο» της τάξεως του 1 εκατ.400 χιλ.Ευρώ και καθαρά κέρδη(προ φόρων) 127.000 Ευρώ το 2004 και 32.000 Ευρώ το 2005.
Διανομή κερδών στα μέλη δεν γίνεται, αλλά ο νυν Πρόεδρος δεν απέκλεισε το να συμβεί κάτι τέτοιο στο άμεσο μέλλον.
Ο Συνεταιρισμός έχει πέντε άτομα μόνιμο προσωπικό και 15-20 έκτακτο.
Συγκεντρώνει και επεξεργάζεται το 80% της παραγωγής του νησιού. «Υποδέχεται» κάθε χρόνο περίπου 500 τόνους σταφύλια ρομπόλας παράγοντας σχεδόν 400 τόνους κρασί. Διατηρεί την τιμή αγοράς της πρώτης ύλης σταθερή από το 2001!(Και την τιμή του κρασιού σταθερή από το 2003!)
Σήμερα ο Συνεταιρισμός αριθμεί 272 ενεργά μέλη τα οποία εκλέγουν κάθε τρία χρόνια το Δ.Σ..το οποίο κάθε χρόνο σε τακτική Γ.Σ. καταθέτει απολογισμό και προγραμματισμό δράσης.
Σύμφωνα με τον Διευθυντή του Συνεταιρισμού, τον κ.Θεοτοκάτο, η μονάδα είναι αυτή την στιγμή μια από τις τρεις- τέσσαρες καλύτερες Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις της χώρας!
3.ΜΕ ΤΟΝ κ. Π.ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟ και τον κ. Σ. ΘΕΟΤΟΚΑΤΟ
Το κρασί-μου λέει ο κ.Σ.Θεοτοκάτος( Σ.Θ.), ο Διευθυντής του Συνεταιρισμού ,με τις τανίνες και τα άλλα που περιέχει κάνει πολύ καλό στον ανθρώπινο οργανισμό. Κατά καιρούς , με διάφορα άρθρα έχει τεκμηριωθεί από την επιστημονική κοινότητα το καλό που επιφέρει το κρασί –αρκεί ,βεβαίως, να καταναλώνεται με μέτρο. «Και στην Κοινότητα προσφέρει ο Συνεταιρισμός» προσέθεσε ο Πρόεδρος κ.Π.Γαλιατσάτος( Π.Γ.) « από την στιγμή που χορηγεί στα πλαίσια των δυνατοτήτων του στους φορείς που απευθύνονται σε αυτόν είτε για χορήγηση οίνου, είτε για ο,τιδήποτε άλλο».
Συναντήθηκα με τους δυο προαναφερόμενους κυρίους στο γραφείο του Προέδρου στα Ομαλά. Συζητήσαμε αρκετή ώρα και παρότι υπήρχε μια κάποια πίεση χρόνου, νομίζω ότι το αποτέλεσμα είναι ενδιαφέρον. Σας μεταφέρω ορισμένα…
Στο τέλος της συζήτησης ο Πρόεδρος μας μίλησε για τις επαφές που γίνονται με την βοήθεια του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης με μια θυγατρική Α.Ε. Εταιρεία της ΠΑΣΕΓΕΣ ώστε να εφοδιάζονται οι παραγωγοί μας με φυτοπροστατευτικά και λιπάσματα με αποτέλεσμα την μείωση του κόστους παραγωγής μέχρι 40%!O κ.Γαλιατσάτος μας ενημέρωσε ότι είχαν επισκεφθεί προ καιρού στην Αθήνα τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ .Κοντό ο οποίος είχε μείνει εντυπωσιασμένος όταν κατά την παρουσία του στις εγκαταστάσεις του Συνεταιρισμού πληροφορήθηκε την τιμή που οι παραγωγοί σταφυλιού ρομπόλας «απολαμβάνουν» και τους είχε προσκαλέσει στο γραφείο του , στο Υπουργείο. Εκεί, ο υφυπουργός προσφέρθηκε να βοηθήσει με πολλούς τρόπους-ένας από αυτούς είναι και το προαναφερόμενο με την θυγατρική της ΠΑΣΕΓΕΣ- αλλά και στην προβολή της ρομπόλας, υποσχόμενος π.χ. να κάνει μια μεγάλη εκδήλωση σε ξενοδοχείο στην Αθήνα με την παρουσία του Υπουργού .
Ε Όταν φτιάχτηκε ο Συνεταιρισμός οι παραγωγοί που τον δημιούργησαν ήταν λιγότεροι από τους τωρινούς συνεταιρισμένους. Αυτό σημαίνει ότι οι καλλιεργητές της ρομπόλας όχι μόνο δεν μειώνονται στην Κεφαλονιά, αλλά αυξάνονται;
Π.Γ «Παραμένουμε στην θέση μας», διότι χάρη στον Συνεταιρισμό εξασφαλίστηκε το εισόδημα των παραγωγών της περιοχής και διατηρήθηκαν οι αμπελώνες στην ζώνη της ρομπόλας-γνωρίζουμε ότι η ρομπόλα είναι μια από τις τρεις καλύτερες ποικιλίες που ευδοκιμούν στην χώρα μας. Στην υπόλοιπη Ελλάδα η τιμή των σταφυλιών κυμαίνεται από 0,10 έως 0,30 Ευρώ, ενώ εδώ η τιμή είναι από 0,73 έως 0,80 το κιλό και απορροφούμε όλη την ποσότητα! Πολλές φορές, μάλιστα, παίρνουμε σταφύλια κι από παραγωγούς που δεν είναι μέλη μας!
Σ.Θ.Το «Βιολογικό σταφύλι», μάλιστα, το παίρνουμε με 0,88 Ευρώ! Αυτό το οποίο αναφέρθηκε από τον Πρόεδρο ενισχύεται και από το ότι οι παραγωγοί αποδέχονται την παρότρυνση την δική μας και της Διεύθυνσης αγροτικής Ανάπτυξης και εφαρμόζουν Προγράμματα αναμπέλωσης Τα τελευταία τρια χρόνια έχουν αναμπελωθεί 180 στρέμματα σύμφωνα με την διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης. Αυτό δείχνει διάθεση «παραμονής».
Ε. Μιλήστε μας για την βιολογική καλλιέργεια …
Σ.Θ. Είναι περίπου 380 στρέμματα ,μια μικρή περιοχή μέσα στην ζώνη της ρομπόλας. Επιδοτούνται και από μας κι από το Κράτος.Oι παραγωγοί-περί τα σαράντα άτομα-έχουν πιστοποιηθεί από τον επίσημο φορέα του Υπουργείου, αλλά και ο Συνεταιρισμός έχει πιστοποιηθεί ως μεταποιητικός φορέας «βιολογικού φρούτου». Τα τελευταία δυο χρόνια έχουμε δώσει για κατανάλωση μια μικρή ποσότητα-περίπου δέκα τόνων-ρομπόλα Κεφαλληνίας από σταφύλι βιολογικής καλλιέργειας. Είναι αξιοσημείωτο ότι ενώ πέρυσι αυτή η ποσότητα διακινήθηκε εντός του Νομού, φέτος έχει επεκταθεί η ζήτησή της ανά την Επικράτεια, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ευαισθησία για πιστοποιημένο καλό κρασί όχι μόνο στους τουρίστες αλλά και στους ντόπιους.
Ε. Νομίζω ότι, ήδη, έχει γνωρίσει διακρίσεις!
Π.Γ.Σωστά. Να σας πούμε, όμως, πρώτα για τα μη βιολογικά Κατ αρχάς το «Άγιος Γεράσιμος», έχει βραβευθεί πάνω από μια φορά. Το 1999 είχε πάρει ασημένιο μετάλιο στην Δ.Ε.ΤΡΟ.Π στην Θεσσαλονίκη και το 2005 πήρε, επίσης, ασημένιο στην ίδια Έκθεση .Το 2006, φέτος δηλαδή, πήρε ασημένιο η βιολογική ρομπόλα. Ιδιαίτερα μετά τον εκσυγχρονισμό της παραγωγικής διαδικασίας-το 2003- η ποιότητα του κρασιού μας έχει βελτιωθεί αισθητά και νομίζω ότι έχουμε καλές προοπτικές να πάρουμε ακόμη μεγαλύτερα βραβεία. Σε όποια Έκθεση συμμετέχουμε ακούμε καλά λόγια για τα κρασιά μας. Από το 2003 συμμετέχουμε ανελλιπώς στις σημαντικότερες Εκθέσεις στην χώρα μας…
Σ.Θ….Συμμετέχουμε φυσικά –εκτός από τις κλαδικές-και στις τουριστικές Εκθέσεις.Να σημειώσουμε ακόμη ότι κερδίζουμε διακρίσεις μέσα σε ένα πλήθος ανταγωνιστών. Τον Μάρτιο ήταν υποψήφια για βράβευση 616 κρασιά, από τα οποία 43 ήταν τα βιολογικά και μόνο ένα διακρίθηκε: Η ρομπόλα βιολογικής καλλιέργειας του Συνεταιρισμού!
Ε. Το κρασί σας πουλιέται μόνο στην Κεφαλονιά ή κάνετε και εξαγωγές;
Σ.Θ. Το μεγαλύτερο μέρος-το 65%- καταναλώνεται στα νησιά μας, την Κεφαλονιά και την Ιθάκη.Το υπόλοιπο διοχετεύεται στην Επικράτεια και στο εξωτερικό, όπου πηγαίνει σε πάρα πολλά μέρη σε μικρές, βεβαίως, ποσότητες…Ενθαρρυντικά είναι τα σχόλια των ξένων…Προσφάτως, πάλι τον Μάρτιο, σε μια εκδήλωση της Κ.Ε.Σ.Ο.Ε. με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αποσπάσαμε τα καλύτερα σχόλια από δημοσιογράφους Ευρωπαίους, Αμερικανούς τα οποία δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες…
Ε.Υποθέτω ότι το πρατήριο που έχετε, εδώ, στα Ομαλά είναι σημαντική πηγή εσόδων
Π.Γ Πράγματι! Κάθε περίοδο το επισκέπτονται 40-50.000 άτομα. Ξεναγούμε τους επισκέπτες οι οποίοι καταλήγουν σε μια αίθουσα γνωριμίας με το κρασί-την φτιάξαμε με την βοήθεια του leader το 1999-και συχνά μας εγκαταλείπουν αγοράζοντας μερικές φιάλες κρασί.. Αυτό το έσοδο είναι σημαντικό για τον Συνεταιρισμό …Πέρυσι εισπράξαμε από το εκθετήριο περίπου 500.000 Ευρώ.Το 2003, όταν ανέλαβα εγώ την Προεδρία ,ήταν περίπου 280.000.Ευελπιστούμε με την υλοποίηση κάποιων Προγραμμάτων που σχεδιάζουμε να πάνε ακόμη καλύτερα.
Ε Ακούω ότι δεν σας περισσεύει κρασί!
Σ.Θ. Είναι αλήθεια!Ο Συνεταιρισμός δεν συμμετέχει στην απόσταξη κρίσης που υπάρχει στην Επικράτεια ,δεν έχουμε, δηλαδή, αποθέματα προηγούμενων ετών για να τα στείλουμε για οινόπνευμα
Ε Ας μιλήσουμε για τα Προγράμματα τα οποία έχετε αξιοποιήσει
Π.Γ Το 2005 ανανεώσαμε πλήρως τον μηχανολογικό μας εξοπλισμό και εγκαταστήσαμε βιολογικό καθαρισμό αξιοποιώντας Ευρωπαικό Πρόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.Επιδοτηθήκαμε με 150.000 Ευρώ και διαθέσαμε κι εμείς άλλα τόσα!Συμμετέχουμε αυτήν την εποχή σε ένα φιλόδοξο Πρόγραμμα της Περιφέρειάς μας, αλλά προτιμώ να σας μιλήσει γι αυτό ο κ.Θεοτοκάτος….
Σ.Θ. Συμμετέχουμε,λοιπόν, σε ένα Πρόγραμμα 740.000 Ευρώ με στόχο να αξιοποιήσουμε τα απόβλητα οινοποιείων και ελαιοτριβείων της Κεφαλονιάς και να δημιουργήσουμε σε δυο-τρία χρόνια σκευάσματα που θα χρησιμοποιήσει η φαρμακευτική βιομηχανία. Συμπράττουμε σε αυτό το Πρόγραμμα με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο,τη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, το τμήμα Βιολογικής Γεωργίας του ΤΕΙ Ιονίων. Το Πρόγραμμα βρίσκεται σε «νηπιακή ηλικία», έχουμε ξεκινήσει με την δημιουργία της υποδομής, δηλ. με την δημιουργία μιας αποθήκης…Επίσης, με την στερεά μάζα που θα συγκεντρωθεί ελπίζουμε να προχωρήσει ο Συνεταιρισμός στην υλοποίηση ενός άλλου οράματος που είναι η δημιουργία φυσικού λιπάσματος το οποίο θα δώσουμε στους παραγωγούς μας.
Ε Τι άλλο αξιοποιήσαμε;
Π.Γ. Στα πλαίσια της 3ης προκήρυξης του Leader υποβάλαμε πρόταση διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου .Η πρότασή μας εγκρίθηκε και απέναντι από τις κύριες εγκαταστάσεις μας, εδώ στα Ομαλά, θα φτιάξουμε δυο μικρά,παραδοσιακά κτίρια.Το ένα θα γίνει ένα μικρό Μουσείο για τον τρύγο και την οινοποίηση και στο άλλο θα μπορεί ο επισκέπτης να καθήσει, να ξεκουραστεί ,να απολαύσει το φυσικό τοπίο και ίσως… κι ένα ποτήρι κράσι…Πιστεύουμε ότι στον Συνεταιρισμό θα προστεθούν έσοδα με αυτό τον τρόπο.Το Πρόγραμμα είναι ύψους 400.000 Ευρώ και πιστεύω ότι περί τον Οκτώβρη θα ξεκινήσει η υλοποίησή του…
Σ.Θ. Συμμετέχουμε και σε ένα Πρόγραμμα του Intereg III το οποίο έχει ως στόχο να αποκτήσουν οι οίνοι της Μεσογείου μια ιδιαίτερη, κοινή ταυτότητα που να τους ξεχωρίζει από τους οίνους των άλλων περιοχών του πλανήτη. ΤοΠρόγραμμα αυτό, βρίσκεται, όμως, σε …εμβρυακή κατάσταση!
Ε Το Leader το διαχειρίζεται η Αναπτυξιακή. Διερωτάμαι γιατί εσείς που είστε από τους ευεργετηθέντες από τα Προγράμματα της Αναπτυξιακής δεν αποδεχθήκατε να συμμετέχετε στην αύξηση του μετοχικού της Κεφαλαίου!
Π.Γ Δεν είναι, βέβαια, υποχρεωτικό να έχει κανείς μετοχές στην Αναπτυξιακή για να ζητήσει και να πάρει κάποιο Πρόγραμμα…Θεώρησα σωστό, να ρωτήσω σε Γενική Συνέλευση τα μέλη του Συνεταιρισμού αν επιθυμούσαν να καταβάλουμε στο ταμείο της Αναπτυξιακής τα πάνω από εξήντα χιλιάδες Ευρώ που μας αναλογούσαν για την αύξηση του μετοχικού Κεφαλαίου. Είχαμε το 25% και θα έπρεπε αν επιθυμούσαμε να διατηρήσουμε αυτό το ποσοστό να καταβάλαμε μετά τον Δεκέμβρη τα χρήματα που σας είπα κι αργότερα να βρίσκαμε άλλα τόσα! Εξήγησα, λοιπόν, στην έκτακτη Γ.Σ. γιατί θα έπρεπε να μετέχουμε, τα οφέλη από την Αναπτυξιακή για την Κεφαλονιά…αλλά τα μέλη αποφάσισαν ότι δεν χρειάζεται να εξακολουθούμε να έχουμε το ποσοστό που είχαμε στην Εταιρεία!
Ε Θα μπορούσατε να αποφασίσετε την συμμετοχή σας στην αύξηση του μετοχικού Κεφαλαίου με λιγότερα χρήματα. Δεν θα μπορούσατε; Υπάρχει δυνατότητα ανατροπής αυτής της απόφασης;
Π.Γ. Πράγματι! Θα μπορούσαμε! Αλλά αποφάσισαν να μην μετέχουμε καθόλου στην αύξηση! Όσον αφορά το άλλο θα μπορούσε η απόφαση να ανατραπεί σε νέα Γ.Σ.. Για να είμαι, όμως, ειλικρινής δεν με απασχολεί αυτό το ζήτημα αυτή την περίοδο .Ίσως μετά τον τρύγο να το ξαναδούμε…Όπως και νάναι για μας είναι δευτερεύον θέμα η αύξηση του μετοχικού Κεφαλαίου της Αναπτυξιακής- όχι γιατί δεν πρέπει η Αναπτυξιακή να υπάρχει! Ίσα-ίσα! Πρέπει κατά την άποψή μου να προσεχθεί ιδιαίτερα .Πιστεύω, όμως, ότι χρειάζεται η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και η ΤΕΔΚΙ να στηρίξουν αυτή την Εταιρεία. Ο Συνεταιρισμός είναι μια επιχείρηση η οποία δεν έχει την δυνατότητα να διαθέσει μεγαλύτερα ποσά στην φάση που βρίσκεται…
Ε Καλώς!Πάμε παρακάτω!Μού λένε πολλοί ότι η χύμα ρομπόλα δεν συγκρίνεται με την μπουκαλίσια!
Π.Γ.Είναι μύθος!Δεν μπορεί η σπιτικιά ρομπόλα να είναι της αυτής ποιότητας-και πολύ περισσότερο καλύτερης-από αυτήν του Συνεταιρισμού, παρά μόνο κατά τύχη!Η οινοποίηση στις δεξαμενές μας γίνεται σε ελεγχόμενες συνθήκες .Εγώ, στο σπίτι μου δεν μπορώ να ελέγξω την θερμοκρασία βρασμού του μούστου!
Ε. Δεν βάζετε τίποτα στο κρασί, δηλαδή ;
Σ.Θ. Αφήνουμε «ήσυχη» την ζύμωση να κάνει την δουλειά της! Η χημεία δεν έχει δουλειά με την ρομπόλα γι αυτό και δεν παλαιώνεται! Ένα μπουκάλι με ρομπόλα πρέπει μέσα σε δυο χρόνια να έχει καταναλωθεί!