|
ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΙNSULEUR Στις 7/3/08 και στο Υπουργείο Οικονομικών πραγματοποιήθηκε συνάντηση εργασίας στην οποία συμμετείχαν -με εντολή του Προέδρου του INSULEUR κ. Ceccaldi- ο κ. Παντελειός, ο κ. Αθωνίτης, αλλά και ο κ. Antonio Canellas. Το Υπουργείο είχε προσκαλέσει στη σύσκεψη για την υλοποίηση της Δράσης «Ευρωπαϊκά Νησιά», τρεις Οργανισμούς ευρωπαϊκής εμβέλειας: Το INSULEUR- το ESIF (Ευρωπαϊκό Δίκτυο μικρών δήμων και κοινοτήτων- Το CRPM (Διάσκεψη Θαλάσσιων και παράκτιων περιοχών). Η συζήτηση επικεντρώθηκε σε δύο κυρίως ζητήματα : 1.Το πρώτο πρόγραμμα δράσης για τα ευρωπαϊκά νησιά (Χωρική Ατζέντα- περιφερειακή πολιτική) Για το προαναφερθέν ζήτημα, υπήρξε συμφωνία, ότι οι ενδιαφερόμενες Κυβερνήσεις και οι φορείς (π.χ. INSULEUR) θα πρέπει να επεξεργαστούν και να υλοποιήσουν διάφορες δράσεις με σκοπό την αναγνώριση του προβλήματος της νησιωτικότητας σε επίπεδο Ε.Ε. (Δεν υπάρχει προϋπολογισμός για το πρόγραμμα αυτό) 2.Την υποβολή πρότασης για προκήρυξη μελέτης από ESPON για τα ευρωπαϊκά νησιά. Ως προς αυτό, συμφωνήθηκε να προταθεί στο ESPON η προκήρυξη σχετικής μελέτης για την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών νησιών. Αν εγκριθεί η πρόταση, τότε θα μπορέσουν να συμμετάσχουν στην πρόσκληση ενδιαφέροντος consortia Πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων και όχι οι φορείς που υποβάλλουν την πρόταση. Οι φορείς αυτοί ( π.χ.INSULEUR) θα έχουν, όμως, λόγο και ρόλο στη διαδικασία προκήρυξης και στην παρακολούθηση της μελέτης. (ΓΙΑ ΠΛΗΡΕΣΤΕΡΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΑΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΜΙΑ ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΟΥ ΠΡΟΕΚΥΨΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΗ ΣΥΣΚΕΨΗ) ΣΥΝΟΨΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ESPON Υλοποίηση της Δράσης «Ευρωπαϊκά Νησιά» στο πλαίσιο της Χωρικής Ατζέντας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η Χωρική Ατζέντα (Χ.Α.) που αποτελεί την τρίτη συνιστώσα της πολιτικής για την συνοχή στην Ε.Ε και το Πρώτο Πρόγραμμα Δράσης ( Προετοιμάστηκε επί Πορτογαλικής Προεδρίας και συμφωνήθηκε κατά την Άτυπη Σύνοδο των Υπουργών Περιφερειακής Ανάπτυξης στις Αζόρες τον Νοέμβριο του 2007) προσφέρουν σήμερα τη δυνατότητα εμπλουτισμού της περιφερειακής πολιτικής με μέτρα που θα εξειδικεύουν στον χώρο τις έννοιες της οικονομικής, κοινωνικής και πλέον της χωρικής συνοχής. Το Πρώτο Πρόγραμμα Δράσης συνδέει τις χωρικές προτεραιότητες που διαμορφώθηκαν στη Χωρική Ατζέντα με στοχευμένες δράσεις που θα υλοποιηθούν στο διάστημα 2007-2011και με απώτερο στόχο την ενσωμάτωση των χωρικών προτεραιοτήτων στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των Κρατών Μελών. Στα πλαίσια του Πρώτου Προγράμματος Δράσης για την υλοποίηση της Χωρικής Ατζέντας, συμπεριλήφθηκε Ειδική Δράση για τα Ευρωπαϊκά Νησιά, μετά από πρόταση της ελληνικής πλευράς. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία στοχεύει στη διερεύνηση του πλαισίου των πολιτικών που θα διευκολύνουν την ανάπτυξη των νησιών. Η Ελλάδα εκτιμά ότι η Περιφερειακή πολιτική για τα νησιά πρέπει να εξειδικευτεί περαιτέρω τον συντονισμό υλοποίησης της ειδικής δράσης έχει η Ελλάδα σε άμεση συνεργασία με την εκάστοτε προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης και συμμετέχουν ενδιαφερόμενα Κράτη-Μέλη (όπως Ισπανία, Μάλτα, Σουηδία) και Περιφέρειές τους, η Διάσκεψη των Παράκτιων Περιφερειών της Ευρώπης (CPMR), το Δίκτυο Νησιωτικών Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων της Ευρωπαϊκής Ενωσης (INSULEUR), το Δίκτυο Ευρωπαϊκών Μικρών Νησιών (ESIF), καθώς και εκπρόσωποι Ελληνικών φορέων (ΥπΕΝΑΝΠ, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΠΕΞ, Περιφέρειες Κρήτης και Νοτίου Αιγαίου, ΕΝΑΕ). Η υλοποίηση της δράσης θα έχει σε πρώτη φάση δύο σκέλη: α)Συζήτηση του θέματος σε πολιτικό επίπεδο, έτσι ώστε να κινητοποιηθούν οι εμπλεκόμενοι φορείς και να λάβει την πρέπουσα δημοσιότητα και αναγνώριση ευρύτερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Κρίνεται πιθανό ότι στη διάρκεια της Σλοβενικής Προεδρίας μπορεί να συμπεριληφθεί η δυνατότητα αναφοράς των ειδικών δράσεων του Πρώτου Προγράμματος Δράσης για την υλοποίηση της Χωρικής Ατζέντας στα συμπεράσματα του Εαρινού Συμβουλίου της Ευρώπης (Μάρτιος 2008). Επιπλέον θα επιδιωχθεί ειδικότερη αναφορά για τα Ευρωπαϊκά Νησιά στο Πράσινο Βιβλίο για τη Χωρική Συνοχή (Πιθανότατα τον Σεπτέμβρη του 2008, καθώς και στην Υπουργική Συνάντηση κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Προεδρίας. β)Υποβολή πρότασης για εκπόνηση σχετικής μελέτης στο Πρόγραμμα ESPON 2013, κάτω από την Προτεραιότητα 2 «Στοχευμένη ανάλυση βασισμένη στη ζήτηση». ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ: Οι πρώτες σκέψεις για την Πρόταση που θα υποβληθεί στο ESPON Ενδεικτικός Τίτλος: «Η ανάπτυξη των Ευρωπαϊκών νησιών – Πώς η ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής μπορεί να εξυπηρετήσει καλύτερα τα νησιά» Πλαίσιο της Πρότασης: Η Χωρική Συνοχή αποτελεί πλέον έναν από τους τρεις πυλώνες της ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής (οικονομική, κοινωνική, χωρική), η οποία περιλαμβάνεται στη νέα αναθεωρημένη Συνταγματική Συνθήκη της Ε.Ε, γνωστή ως Συνθήκη της Λισαβόνας. Μέσω της χωρικής συνοχής αναγνωρίζεται η ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε περιοχές με μόνιμα και σοβαρά μειονεκτήματα, όπως τα νησιά, τα οποία αντιμετωπίζουν ειδικά προβλήματα που απορρέουν από την σχετική απομόνωση και περιφερειακή τους θέση, το μικρό μέγεθος της εγχώριας αγοράς, τη δυναμική του πληθυσμού, την παραδοσιακή δομή της οικονομίας, την ελλιπή παροχή κοινωνικών υπηρεσιών, τις ενδοπεριφερειακές ανισότητες κ.ά.. Το φαινόμενο αυτό, γνωστό και ως «νησιωτικότητα», είναι διαρκές και τα προβλήματα δεν είναι συγκυριακά, αλλά δομικά, που έχουν τη βάση τους στη γεωγραφική ασυνέχεια και τον κατακερματισμό των αγορών. Οι νησιωτικές περιοχές χαρακτηρίζονται και από την ύπαρξη μιας ιδιαίτερα ευαίσθητης ισορροπίας περιβάλλοντος, οικονομίας και κοινωνίας, η οποία, σε πολλές περιπτώσεις, απειλεί τη βιωσιμότητα ολόκληρου του οικοσυστήματος. Είναι φανερό ότι χρειάζεται να εκπονηθεί μελέτη στο πλαίσιο του Προγράμματος ESPON 2013 ώστε να συμβάλλει στην υιοθέτηση του κατάλληλου πλαισίου πολιτικών και μέτρων για την ισόρροπη ανάπτυξη των νησιών με τις λοιπές Περιφέρειες της Ε.Ε. Χρειάζεται, λοιπόν, να αποτυπωθεί η υφιστάμενη κατάσταση, να εξεταστούν οι πολιτικές που εφαρμόζονται στα νησιά και να διαμορφωθούν οι κατάλληλες προτάσεις πολιτικής, ιδιαίτερα των πολύ μικρών και απομακρυσμένων. Για να αποτυπωθεί η «πραγματική εικόνα» τα πορίσματα της μελέτης θα πρέπει να διαμορφωθούν, τόσο από την προσέγγιση «από τα πάνω προς τα κάτω», όσο και από την προσέγγιση «από κάτω προς τα πάνω». Οι φορείς που θα εμπλακούν στην εκπόνηση της μελέτης θα εκπροσωπούν το Κράτος (στα διάφορα επίπεδά του), τον ιδιωτικό τομέα ( π.χ. τα Επιμελητήρια), αλλά και τις τοπικές κοινωνίες μέσα από συλλογικούς φορείς( π.χ. τα δίκτυα μικρών νησιών). Η Μεθοδολογία: Επειδή τα νησιά της Ε.Ε είναι χιλιάδες και οι πόροι περιορισμένοι, η μελέτη θα γίνει επί ενός αριθμού νησιών που αποτελούν αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις, ενώ ταυτόχρονα, θα ληφθεί μέριμνα ώστε να συμπεριληφθούν στο δείγμα διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, τύποι νησιών, οικονομικά επίπεδα. Στην Ελλάδα θα εμπλακούν τρία Υπουργεία, η Κρήτη, οι Κυκλάδες, οι Περιφέρειες Κρήτης και Νοτίου Αιγαίου, τα αντίστοιχα Επιμελητήρια και το Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών. Για κάθε εξεταζόμενο νησί ή σύμπλεγμα, η μελετητική ομάδα θα προχωρήσει στις εξής ενέργειες: Α)Κατ’ αρχήν θα αναλυθεί η υφιστάμενη κατάσταση. Ειδικότερα, θα εξεταστούν θέματα όπως: προσπελασιμότητα, επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές, οικονομικές πιέσεις για αναδιάρθρωση, επιπτώσεις από τις αυξανόμενες ενεργειακές τιμές και τους εξαντλούμενους περιορισμένους πόρους, συνέπειες από την παράνομη μετανάστευση κλπ. Επίσης θα ληφθούν υπόψη και ιδιαίτερα εδαφικά χαρακτηριστικά όπως η ύπαρξη ορεινών και αγροτικών περιοχών, που επιτείνουν τη μειονεκτικότητα των νησιών. Β) Ακολούθως, θα προσδιορισθεί πώς οι υφιστάμενες ευρωπαϊκές πολιτικές συνοχής έχουν επηρεάσει αυτές τις περιοχές. Γ)Θα αποτιμηθούν οι υφιστάμενες πολιτικές Δ)Θα δημοσιοποιηθούν, τέλος, τα αποτελέσματα της μελέτης, έτσι ώστε να αντιπροσωπεύουν όλα τα ευρωπαϊκά νησιά- πέρα από αυτά τα οποία θα εξεταστούν -και θα προταθούν αλλαγές στις μελλοντικές περιφερειακές αναπτυξιακές πολιτικές. |
