ΤΟ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ ΕΔΩ ΚΙ ΑΛΛΟΥ
1 ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
Στο παρόν τεύχος της «Φωνής» φιλοξενούμε ένα μικρό αφιέρωμα στο αλουμινένιο κούφωμα. Αυτό το μικρό αφιέρωμα δεν θα πρέπει να ερμηνευθεί ως προνομιακή μεταχείριση. Η «Φωνή» δεν προτιμά το αλουμινένιο «κούφωμα» περισσότερο από το ξύλινο ή το πλαστικό. Επειδή, όμως, από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε, επιλέξαμε τον χώρο της αλουμινοκατασκευής ο οποίος εμφανίζει την δυναμικότερη στον Νομό πορεία και έχει τον μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων. Δεσμευόμαστε ότι σε επόμενα τεύχη θα ασχοληθούμε και με τα άλλα «υλικά» και τις σχετικές επιχειρήσεις. Οφείλουμε μόνο να πούμε ότι στα κουφώματα το αλουμίνιο είναι ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της Ελληνικής αγοράς κατέχοντας περίπου το 77%!
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον κ .Γ. Μαγδαληνό, μέλος τoυ Δ.Σ. του Επιμελητηρίου μας για την πολύτιμη βοήθεια. Ευχαριστούμε, επίσης, και την επιχείρηση Ναπολ.& Ανδρ. Μαγδαληνού, όπως και τον κ. Π. Αλεβιζάκη για την συνδρομή τους.
2.ΤΟ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΔΙΕΛΑΣΗΣ
Το αλουμίνιο παράγεται από τον βωξίτη.Από τον βωξίτη προκύπτει η αλουμίνα και από την αλουμίνα-με ηλεκτρόλυση-το πρωτόχυτο αλουμίνιο.Με την επανατήξη και επαναχύτευση αλουμινίου που έχει ήδη χρησιμοποιηθεί παράγεται το δευτερόχυτο αλουμίνιο.(SCRAP) Εάν ακολουθηθεί ο σωστός τρόπος παραγωγικής διαδικασίας τότε το δευτερόχυτο δεν υστερεί σε ποιότητα.Στο σημείο αυτό οφείλουμε να πούμε ότι η παραγωγή αλουμινίου είναι εξαιρετικά ενεργοβόρος.
Το παραγόμενο αλουμίνιο υφίσταται χύτευση, έλαση και διέλαση. Με την έλαση παράγονται τα λεπτά φύλλα αλουμινίου, ενώ με την διέλαση έχουμε την μορφοποίησή του στο επιθυμητό σχήμα. Κατά την διέλαση οι ομογενοποιημένες μπιγέτες( κολόνες) διέρχονται από τις μήτρες( των οποίων η ποιότητα έχει ιδιαίτερη σημασία για την ποιότητα των παραγομένων) και τελικώς δημιουργούνται τα ΠΡΟΦΙΛ αλουμινίου τα οποία υφίστανται και πρόσθετη επεξεργασία( π.χ. βαφή) και συσκευάζονται κατάλληλα. Όσον αφορά την βαφή ακολουθούνται δυο μέθοδοι η ανοδίωση ( με επιθυμητή πιστοποίηση κατά QUALANOD) και η ηλεκτροστατική βαφή( με επιθυμητή πιστοποίηση QYALICOAT ) χωρίς να μπορούμε να αποφανθούμε σήμερα επί του ποια είναι καλύτερη μέθοδος.
Παράγονται φυσικά αρκετές σειρές από την κάθε μονάδα( εργοστάσιο) διέλασης.Οι μονάδες αυτές έχουν ως πελάτη τους την ναυπηγική βιομηχανία ή τις μεταφορές, ΑΛΛΑ, ΚΥΡΙΩΣ, ΤΟΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΚΛΑΔΟ και επομένως το κύριο αντικείμενο της παραγωγής τους είναι το αρχιτεκτονικό προφίλ.( συρόμενα, ανοιγόμενα,χωρίσματα, θερμοδιακοπτόμενα κ.λ.π.).
Τα εργοστάσια διέλασης όσον αφορά την ακαθάριστη αξία του κλάδου αποδίδουν το 37% ,παρήγαγαν 52.000 τόνους το 1990, 134.000 το 2002 .Ο κλάδος που σήμερα αριθμεί 17 επιχειρήσεις (5 εισηγμένες στο χρηματιστήριο) δείχνει ότι μπορεί να ξεπεράσει την κάμψη που εμφανίσθηκε από το β΄εξάμηνο του 2004 καθώς κατά το πρώτο εξάμηνο του 2006 παρουσίασε μια αύξηση των πωλήσεων της τάξης του 20-25%.Οι εταιρείες χρησιμοποιούν πρωτόχυτο αλουμίνιο , η υψηλή τιμή του οποίου τις είχε «προβληματίσει» ιδιαίτερα! Οι κύριες εφαρμογές αποτελούν τα εξωτερικά κουφώματα αλουμινίου που κατέχουν ποσοστό πάνω από το 75% της εγχώριας αγοράς.
Το μέλλον των επιχειρήσεων διέλασης εξαρτάται κατά βάση από τρεις παράγοντες:
Ι)Από την ανάπτυξη του κατασκευαστικού κλάδου ΙΙ) Από την απεξάρτησή τους από τον εν λόγω κλάδο και ΙΙΙ) από την «εξωστρεφή»/εξαγωγική τους δραστηριότητα που θα δώσει διέξοδο στην αργούσα παραγωγική τους δυναμIκότητα.
Σήμερα, οι σειρές που οι επιχειρήσεις του κλάδου παράγουν δεν εμφανίζουν ιδιαίτερες διαφορές, είναι εφοδιασμένες με πιστοποιητικά και παρόλο που υπάρχει αρκετά έντονη έρευνα και ανάπτυξη τεχνογνωσίας δεν έχουμε ορατές ποιοτικές διαφορές, το προϊόν είναι σχετικώς ομοιογενές.Στα λεγόμενα εξαρτήματα αλουμινίου υπάρχει μεγάλη «γκάμα» ποιοτήτων και τιμών.
Ο κλάδος του αλουμίνιου είναι από τους πέντε παραγωγικότερους στην χώρα μας με τζίρο περίπου 3 δις.Ευρώ το 2004( 850 εκατ. από εξαγωγές).Παράγονται στην Ελλάδα σχεδόν 2 εκατ. τόνοι βωξίτη( ο μισός εξάγεται), 800.000 τόνοι αλουμίνας( εξάγεται το 60%) , 170.000 τόνοι πρωτόχυτο αλουμίνιο( το 40% εξάγεται) και 60.000 τόνοι δευτερόχυτο( ολόκληρο απορροφάται από την ελληνική αγορά). Οι κατασκευαστικές μονάδες( που κυρίως αχολούνται με κουφώματα) επεξεργάζονται περίπου 200 χιλ. τόνους αλουμινίου. Οι τόνοι αυτοί προέρχονται κυρίως από την ελληνική βιομηχανία πρώτης μεταποίησης και σχεδόν 40.000 τόνοι εισάγονται
3.Ο ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ
Σύμφωνα με την ΕΣΥΕ στα κουφώματα της Ελληνικής αγοράς κυριαρχεί το αλουμίνιο.( Στην Ευρώπη το αλουμίνιο κυριαρχεί στα μεγάλα κτίρια επαγγελματικής χρήσης και στην κατοικία το PVC .Στην Ελλάδα το υλικό κυριαρχεί στην ιδιωτική κατοικία!). Έρευνα σχετικά πρόσφατη έχει δείξει ότι σε ποσοστό 68% προτιμώνται τα αλουμινένια κουφώματα και ακολουθούν τα ξύλινα με ποσοστό 27%! Θα πρέπει, επίσης, να ληφθεί υπόψιν το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην χώρα μας. Κατά συνέπεια ο πελάτης είναι κατά κανόνα ο ιδιοκτήτης μιας μικρής κατοικίας των δυο-τριών δωματίων και αναζητά μια καλή –οικονομική λύση. Δεν είναι σπάνιο, όμως, το σπίτι να είναι σημαντικά μεγαλύτερο και ο ιδιοκτήτης να νοιάζεται να προσδώσει «αξία» στο ακίνητό του και να μην απασχολείται τόσο με την οικονομικότερη λύση!
Εκτιμάται ότι ο καταναλωτής χρειάζεται τον κατασκευαστή κάθε 8 χρόνια, ενώ για μεγάλες αντικαταστάσεις θα χρειαστεί να περάσουν 20!
Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να γνωρίζουμε τα κριτήρια με βάση τα οποία κάνει την επιλογή του ο καταναλωτής και την διαδικασία επιλογής που ακολουθεί:
<!–[if !supportLists]–>1) <!–[endif]–>Οσον αφορά τα κριτήρια ο καταναλωτής επιλέγει κάτι διότι : α) Πιστεύει ότι «αξίζει τα λεφτά του» β) του το πρότεινε ο αρχιτέκτονας γ) Είναι υψηλής αισθητικής δ) Η κατασκευάστρια Εταιρεία είναι πολλά χρόνια στην αγορά και αναπτύσσεται ε) «απαντά» σε ειδικά προβλήματα, αποτελεί ειδική λύση.
<!–[if !supportLists]–>2) <!–[endif]–>Όσον αφορά την διαδικασία επιλογής «πείθεται»-κυρίως-από την προσωπική επίσκεψη στον αλουμινά( 33%), από φίλο που είχε πρόσφατη εμπειρία( 19%), από συστάσεις ειδικού( μηχανικού/αρχιτέκτονα) σε ποσοστό, επίσης, 19%. Ένα σημαντικό ποσοστό δεν ασχολείται προσωπικά αλλά το αναθέτει σε ειδικό (17%) και ένα 7% «πείθεται» από επισκεψη σε έκθεση μεγάλης Εταιρείας.
Ο καταναλωτής ,συχνά, δεν ξέρει τι ακριβώς θέλει. Δεν γνωρίζει λεπτομέρειες.Η πιστοποίηση, βεβαίως, παίζει σημαντικό ρόλο στην τελική του απόφαση, έχει αρχίσει να καταλαβαίνει ότι άλλο πράγμα ο κατασκευαστής κι άλλο πράγμα η Εταιρεία διέλασης και θέλει να ξέρει ποιος είναι ο υπεύθυνος τελικά για «το παράθυρο και την πόρτα του»Από τα στοιχεία που έχουμε δώσει είναι κάτι παραπάνω από κατανοητό ΟΤΙ Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ ΠΑΙΖΕΙ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΡΟΛΟ.Είναι, επίσης, κατανοητό ότι ο ρόλος του αρχιτέκτονα/ μηχανικού είναι σημαντικός για την λήψη της τελικής απόφασης. Αυτό το τελευταίο υποχρεώνει τους κατασκευαστές να διατηρούν καλές σχέσεις με μηχανικούς/αρχιτέκτονες
Ο πρωταγωνιστής-κατασκευαστής οφείλει πρωτίστως να καταλάβει τι ζητά ο καταναλωτής και τι μπορεί να προσφέρει γι αυτό που ζητά. Στην συνέχεια κάνει ό,τι μπορεί για να υποστηρίξει τις προσδοκίες του καταθέτοντας την προσφορά του. Η προσφορά πρέπει να «απαντά» με ειλικρίνεια στο αίτημα του πελάτη. Ο κατασκευαστής στην πραγματικότητα εγγυάται ότι το σύστημα: Εταιρεία διέλασης-έμπορος-κατασκευαστής-τοποθετητής θα λειτουργήσει σύμφωνα με τις προσδοκίες του πελάτη και θα αποδώσει τα αναμενόμενα.
Ο κατασκευαστής από την στιγμή που γνωρίζει ότι ο ικανοποιημένος πελάτης θα ενισχύσει την καλή του φήμη και θα πει και «δυο καλές κουβέντες στον φίλο» οφείλει να κάνει το καλύτερο που μπορεί! Άλλωστε δεν είναι και πολύ μακρύ το διάστημα που ο ίδιος καταναλωτής θα αναζητήσει ξανά τις υπηρεσίες του!
Βοηθάει: Η ύπαρξη μιας καλά οργανωμένης και εξοπλισμένης έκθεσης.
Από κλαδική μελέτη της ICAP προκύπτει ότι χρειάζεται συστηματική εκπαίδευση και ενημέρωση του προσωπικού των αλουμινοκατασκευών για να ενισχύσουν την επαγγελματική τους γνώση και να βελτιώσουν τα της εξυπηρέτησης του πελάτη.
«Ο αλουμινοκατασκευαστής …μοιραία είναι ο υπεύθυνος για την ποιότητα του τελικού προιόντος…διαφημίζει ή δυσφημεί το αλουμίνιο. Μεγάλο το βάρος που επωμίζεται,αλλά έτσι είναι!…Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να προμηθεύεται υλικά με συγκεκριμένα και πιστοποιημένα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη ότι: “ένα καλό τελικό προιόν σίγουρα έχει παραχθεί από καλή πρώτη ύλη. Από μια κακή πρώτη ύλη δεν μπορεί να παραχθεί καλό προιόν”.Οι παραχωρήσεις σε ποιότητα για φθηνότερη τιμή προσφέρουν πρόσκαιρα μόνο οφέλη».( Γ.ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ/Χημικός Μηχανικός/Τεχν.Σύμβουλος Ε.Ε.Α./Ανοδίωση & ηλεκτροστατική βαφή αλουμινίου).
4. ΟΙ ΑΛΟΥΜΙΝΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΣΕ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ & ΙΘΑΚΗ
Στην Ελλάδα έχουμε περίπου 8000 επιχειρήσεις κουφωμάτων,μικρού και μεσαίου μεγέθους οι οποίες συνηθέστατα έχουν προβλήματα τεχνολογικού εξοπλισμού, χαμηλή παραγωγική δυναμικότητα και περιορισμένα σχέδια κουφωμάτων. Οι εξειδικευμένες απαιτήσεις των πελατών αλλά και το γεγονός ότι στην πλειοψηφία τους είναι ιδιοκτήτες ιδιωτικών κατοικιών αποτρέπουν την τυποποίηση και μαζική παραγωγή των κουφωμάτων.
Στην Κεφαλονιά, το χρονικό διάστημα 1990-1995 είχαμε 16 επιχειρήσεις. Στις 31.12.2000 οι επιχειρήσεις αλουμινοκατασκευών ήταν 30. Μέχρι 13.11.2006 οι σχετικές επιχειρήσεις είναι46!.Από αυτές δραστηριοποιούνται σε Αργοστόλι και Λειβαθώ 23 ,στην Παλική 10, στα όρια του Δήμου Σάμης 4, του Δήμου Ελειού-Πρόνων 4, σε Ιθάκη 2 στον Δήμο Πυλαρέων2 και στα Βαλσαμάτα 1. Η έντονη οικοδομική δραστηριότητα και η ανάδειξη-γενικώς- του αλουμίνιου σε κυρίαρχο υλικό όσον αφορά τα κουφώματα προκάλεσε στην Κεφαλονιά κατά την τελευταία δεκαετία έναν τριπλασιασμό του αριθμού των αλουμινοκατασκευών! Εκτιμάται, όμως, ότι το «προϊόν» βρίσκεται σε φάση ωριμότητας, δεν αναμένεται περαιτέρω αύξηση του αριθμού. Θα πρέπει, εδώ, να σημειωθεί ότι στην Κεφαλονιά δραστηριοποιούνται και αρκετές επιχειρήσεις που εδράζονται στην Αθήνα, την Πάτρα και αλλού. Οι επιχειρήσεις του Νομού μας απασχολούν από 2-4 εργαζόμενους και έχουν εκσυγχρονίσει την λειτουργία τους από τετραετίας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν γίνει σχετικά λίγες βελτιώσεις. Οι τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις που επιτρέπουν τον πλήρη αυτοματισμό στην παραγωγή και επιτυγχάνουν την απογείωση στις επιδόσεις δεν έχουν εισαχθεί στην Κεφαλονιά, ούτε προβλέπεται να γίνει κάτι τέτοιο. Οι περισσότεροι στεγάζονται σε ιδιόκτητους χώρους. Άλλοι συνεργάζονται με έμπορους( οι οποίοι δεν είναι σπάνιο φαινόμενο να προμηθεύουν σε φθηνότερες τιμές από τα εργοστάσια και με καλύτερους όρους πληρωμής) και άλλοι προμηθεύονται απευθείας από τις επιχειρήσεις διέλασης. Εκτός από τα κουφώματα ένταση ζήτησης εμφανίζουν οι γκαραζόπορτες και τα εξωτερικά ασφαλείας( όχι τα κάγκελα όπου η σιδηροκατασκευή εξακολουθεί λόγω τιμής να κυριαρχεί).
Τα κυριότερα των προβλημάτων που ο χώρος «βιώνει» είναι:
<!–[if !supportLists]–>1) <!–[endif]–>Η μεγάλη αύξηση στην τιμή της πρώτης ύλης. Πριν από την καθιέρωση του Ευρώ το φθηνό προφίλ από πρωτόχυτο αλουμίνιο είχε περίπου 4 Ευρώ το κιλό, ενώ αμέσως μετά την καθιέρωσή του έφθασε τα 6,5! Επισημαίνεται ότι σε σχέση με πέρυσι η τιμή του πρωτόχυτου αλουμίνιου έχει αυξηθεί περίπου κατά 37%.Οι αυξήσεις αυτές δεν μετακυλίονται στον αγοραστή εξαιτίας του ανταγωνισμού με αποτέλεσμα να συμπιέζονται τα περιθώρια κέρδους. Σημειώνουμε ότι δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές τιμών ανάμεσα στα εργοστάσια διέλασης.
<!–[if !supportLists]–>2) <!–[endif]–>Το κόστος επιβαρύνεται σημαντικά εξαιτίας των μεταφορικών
<!–[if !supportLists]–>3) <!–[endif]–>Η ακρίβεια στα καύσιμα επηρεάζει ιδιαίτερα τον κλάδο των κατασκευαστών από την στιγμή που βρίσκονται συνεχώς «στον δρόμο».
<!–[if !supportLists]–>4) <!–[endif]–>Παρότι δεν υπάρχει πρόβλημα με το Σ.Δ.Ο.Ε.( νυν ΥΠ.Ε.Ε) εδώ και μια διετία-υπό την έννοια ότι δεν γίνονται «έφοδοι» μέσα στις επιχειρήσεις-και παρά το ότι υπάρχει μείωση των συντελεστών φορολόγησης των καθαρών κερδών, εν τούτοις και οι επιχειρήσεις του κλάδου βιώνουν μια υπερτιμολόγηση των υπηρεσιών των τέως ΔΕΚΟ( ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λ.π.) και είναι ιδιαίτερα αρνητικοί απέναντι στις «περαιώσεις και τις συνάφειες» οι οποίες κατά την άποψή τους επιβραβεύουν τελικώς τους φοροφυγάδες του χώρου
<!–[if !supportLists]–>5) <!–[endif]–>Έλλειψη προσωπικού.( Ατόμων διατεθειμένων να εργαστούν στις βιοτεχνίες)
<!–[if !supportLists]–>6) <!–[endif]–>Δεν προσφέρονται ευκαιρίες απασχόλησης στους ντόπιους τεχνίτες σε Δημόσια έργα.
<!–[if !supportLists]–>7) <!–[endif]–>Κατά ένα ποσοστό αρκετά σημαντικό( πιθανόν πάνω από 10%) οι πελάτες των κατασκευαστικών επιχειρήσεων εμφανίζουν ασυνέπεια αποπληρωμής.
Η ύπαρξη ενός Συλλόγου ενδεχομένως να οδηγούσε στο να λυθούν πολλά προβλήματα.