ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΤΕΧΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΠΑΛΙΚΗΣ: «ΟΙ ΚΥΝΗΓΟΙ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΣΥΝΤΑΓΩΝ»!
Γνώρισα την κ. Βιολέτα (Λέτα)Αλεξανδροπούλου, Πρόεδρο του μοναδικού γυναικείου Συνεταιρισμού της Κεφαλονιάς,στο «περίπτερο» της Οργάνωσης στην Κεντρική Πλατεία Αργοστολίου κατά την διάρκεια του «επταήμερου προβολής του λαϊκού πολιτισμού και της παράδοσης του τόπου μας».Η κ. Λέτα έχει αφηγηματικό χάρισμα, το οποίο προσπάθησα να αποτυπώσω στην απόδοση της συζήτησης που είχα μαζί της για τον Συνεταιρισμό. Το συμπέρασμα; Η αγάπη για την μικρή πατρίδα υποβάλλει μια «τρέλα» για τις παραδόσεις της και αναδεικνύει-το θεωρώ βέβαιο και δεν χρησιμοποιώ μέλλοντα χρόνο, αρκεί το «καράβι» του Συνεταιρισμού να πλέει στο εξής σε «ήρεμα νερά»-μια αξιοσημείωτη «επιχειρηματικότητα»
«Πως πάτε με την κρίση;» «Το 2004 πηγαίναμε πολύ καλά. Τώρα δεν είναι έτσι! Αλλά έχουμε προοπτικές! Η κρίση ουσιαστικά δεν μας έχει επηρρεάσει. Εκεί που παίρνανε κάτι που έκανε επτά Ευρώ , τώρα παίρνει των τεσσάρων! Όμως, θα πάρουν!»* «Να ξεκινήσουμε, κυρία Λέτα, με ένα σύντομο ιστορικό του Συνεταιρισμού». «Ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 2002.Είχε γίνει μια προεργασία , δυο ή τρία χρόνια πριν, όταν επιδοτήθηκαν τα αγροτουριστικά καταλύματα και ο Συνεταιρισμός έγινε γι αυτό:Να προσφέρουν οι γυναίκες που επιδοτήθηκαν κι έφτιαξαν δωμάτια ,καλύτερες υπηρεσίες. Εγώ έχω τελειώσει την Χαροκόπειο, δούλευα στην Διεύθυνση Γεωργίας τριανταπέντε χρόνια ,γνώριζα τις γυναίκες και ήξερα τι μπορεί να προσφέρει η κάθε μια-η μια ήξερε να κεντάει, η άλλη να πλέκει, η άλλη να φτιάχνει γλυκά, πίτες κ.λ.π- οπότε επιλέξαμε καμιά τριανταπενταριά μπήκαμε σε ένα λεωφορείο και πήγαμε σε όλα τα μέρη της Ελλάδας που υπήρχαν Συνεταιρισμοί να δούμε πως λειτουργούν! Γυρίζοντας στο Ληξούρι, το καλοκαίρι του 2001 κάναμε μια ημερίδα, με τον κ. Τσίκλη, τον νομικό σύμβουλο της ΠΑΣΕΓΕΣ, τον Νομάρχη, και άλλους και το 2002 εγκρίθηκε το Καταστατικό. Η προσπάθεια στηρίχτηκε τότε από τον Νομάρχη, κι επειδή ό,τι κι αν ζητούσα από τον κ. Γεωργάτο δεν μου έλεγε όχι, κι επειδή είχαν εντυπωθεί μέσα μου αυτό που μου είχε πει ο Δημήτρης Πυλαρινός σε ένα σεμινάριο: “Aν φτιάξετε τον Συνεταιρισμό να κοιτάξετε να λειτουργεί σωστά, διότι αν διαλυθεί, η Κεφαλονιά δεν θα ξαναδεί Συνεταιρισμό!” έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα για να πετύχει.! Το πρώτο, όμως, Δ.Σ. που επιλέξαμε, δεν τα κατάφερε!» «Δεν ήσασταν εσείς Προεδρος;» «Όχι! Εγώ ήμουν ο “οργανωτικός νους”! Η κυρία που ανέλαβε την Προεδρία παραιτήθηκε -μαζί και η Αντιπρόεδρος-και στα τέλη του 2003 είχαμε έναν μισοδιαλυμένο Συνεταιρισμό. Οι γυναίκες είχαν απογοητευτεί και είχαν φύγει! Τα αγροτουριστικά δωμάτια έγιναν αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα, οι περισσότερες γυναίκες πήγαν στον Σύλλογο Ενοικιαζομένων Δωματίων. Λάθος! Διότι τούτα μπορούσαν να ξεχωρίσουν! Μείνανε σε μας ορισμένα μέλη και δωμάτια, που προμηθεύονται μαρμελάδες κ.λ.π. από τον Συνεταιρισμό. Το 2003,λοιπόν,γράφτηκαν νέα μέλη, ξανακάναμε εκλογές ,συμπληρώσαμε το Διοικητικό Συμβούλιο, εκλέγοντας δυο άλλες στη θέση εκείνων που παραιτήθηκαν και στηρίξαμε όσο μπορέσαμε το νέο σχήμα. Το 2005 ανέλαβα Πρόεδρος, είχαμε περιπέτειες, παρενέβη αυτεπάγγελτα ο εισαγγελέας, μας έλεγξε οικονομικός επιθεωρητής και, τελικά, μόλις πέρυσι, “αθωώθηκε ο κατηγορούμενος” και τώρα είμαστε “καθαρές”, αεράτες δραστήριες…έχουμε παρασκευαστήριο από το 2002 που το έχει επιδοτήσει η Νομαρχία, με τις κατσαρόλες μας, το πετρογκάζ μας ,…τα χεράκια μας! Το 2008 είχαμε πάλι εκλογές-μια κα ι κάνουμε κάθε τρία χρόνια κατά πως λέει το Καταστατικό- και το νέο πενταμελές μας Συμβούλιο, έχει, εκτός από μένα, που είμαι Πρόεδρος, την Πόπη Φιλιπάτου Αντιπρόεδρο, την Δρακονταειδή που είναι Γραμματέας και την Άννα Αραβαντινού, ταμία» «Το παρασκευαστήριο… τί παρασκευάζει;» «Παραδοσιακό γλυκό, για να μην θίξουμε τους επαγγελματίες του Ληξουριού. Φτιάξαμε το παστοκύδωνο. Το κυδώνι, όμως, το βράζουμε στο κατσαρόλι όπως το έκανε η γιαγιά! Προηγουμένως το καθαρίζουμε και , καθώς τα περισσότερα κομποκύδωνα είναι αράντιστα, είναι βιολογικά, έχουν χαλασμένα μέρη τα οποία τα κόβουμε και τα πετάμε. Τα γερά, λοιπόν, τα βράζουμε στο ζουμί που έχει την πυκτίνη …Θέλεις οκτώ ώρες δουλειά! Φτιάχνουμε, επίσης, την συκομαϊδα και την φτιάχνουμε μονάχα εμείς! Να σου πω την ιστορία της; Το 2002 είχε έρθει στο Ληξούρι ο Σημίτης και η κυρία του και μου παρήγγειλε η Νόπη να φτιάξουμε ένα καλάθι. Και τι να βάλουμε στο καλάθι; Το γύριζα από δω, το γύριζα από κεί, ρώτησα και την αδερφή του Μάκη του Θεοτοκάτου, την Ευτυχία, και μου λέει:”Δώσε μου δυο κουτιά απ αυτά που βάζεις το μπαρμπουλέ και θα δεις!” Και είδα…την συκομαϊδα! “Πούθε τη ξέρεις τη συκομαϊδα Ευτυχία;” Και μου είπε ότι την φτιάχνανε με τα μελισσόσυκα στου Σχοινιά πριν πάει στην Αυστραλία. Την παίδευα έξη μήνες να μου δώσει την συνταγή διότι ένα ζαχαροπλαστείο απέναντι από την Έκθεση της Θεσσαλονίκης ζητούσε με επιμονή να του στείλουμε αντικαταβολή αυτά που είχε το καλάθι του…Σημίτη ,τα οποία είχαν γευτεί Θεσσαλονικιοί δημοσιογράφοι στο καράβι της επιστροφής και τα… εκτιμήσανε δεόντως! Τελικά, την κατάφερα… Στέλνουμε στην Κέρκυρα, στην Πάτρα, στην Αθήνα και γίνεται ανάρπαστη και φοβάμαι…ότι θα την χάσουμε αν δεν κατοχυρώσουμε στο Υπουργείο το δικαίωμά μας να την παράγουμε και εμπορευόμαστε κατ αποκλειστικότητα!» «Τι άλλο φτιάχνετε;» «Το μπαρμπουλέ! Δεν είναι το δικό σας το μπαρμπουλέ, είναι αλλιώτικο! «Όταν λέει “δικό σας”, εννοεί του Αργοστολιού!» «Αυτό δεν είναι τέτοιο! Το φτιάχνουμε όπως το φτιάχνανε παλιά στα Χαβδάτα! Αλλά έχουμε και την παστούλα της σιόρας! Δεν είναι αμυγδαλωτό.Το είχαν προσεισμικά, για τράτο, η σιόρα Λιλή, η σιόρα Μαριγούλα, η σιόρα Τζανετούλα στα πανηγύρια τους, !Βρήκαμε τη συνταγή και τη φτιάχνουμε μόνο εμείς! Δεν είναι παραδοσιακό; Δεν μπορείς να μου πεις ότι ανταγωνιζόμαστε τον Μαυροειδή!» «Ξέρω ότι παρασκευάζετε και μαρμελάδες!» «Αξιοποιούμε ό,τι φρούτο υπάρχει στην περιοχή! Ενισχύουμε έτσι και την τοπική οικονομία Όλα τα φρούτα της Παλικής τα κάνουμε μαρμελάδες! Ολη την μπουρνέλα που είναι μέσα στους βάτους, αράντιστη, την κάνουμε μαρμελάδα που την τρώνε οι Ιταλοί! Τα κομποκυδώνια, έπειτα, τα πορτοκάλια, τα λεμόνια…περνάνε από το παρασκευαστήριό μας! Ό,τι κι αν κάνουμε, τελικά ,αναζητάμε το “πως” στην Παράδοση: Για να βγάλουμε π.χ. το γλυκό το νεραντζάκι πήγα σε πέντε σιόρες και ρώταγα αν πρώτα το βράζουμε τρία χέρια ή …Και κάναμε δοκιμές ώρες ατέλειωτες για να φτιαχτεί σωστά!» «Πώς ξεκινήσατε, όμως, την προσπάθεια με το παραδοσιακό γλυκό;» « Όταν ο Γεωργάτος πρωτοδιοργάνωσε τις Εκθέσεις Αγροτικών Προϊόντων στην Κεφαλονιά, θελήσαμε να στηρίξουμε την προσπάθειά του ως ένδειξη ευγνωμοσύνης που είχε καταβάλλει τα έξοδα του λεωφορείου που μας γύρισε σε όλη την Ελλάδα. Συμμετείχαμε, λοιπόν, σε αυτές τις Εκθέσεις φτιάχνοντας τα γλυκά που ξέραμε. Παρατηρήσαμε, όμως, με έκπληξη ότι οι τουρίστες ρωτούσαν αν πουλάμε εκείνο ή τάλλο και η πρώτη μου σκέψη ήταν να νοικιάσουμε το μαγαζί που έχουμε μέχρι τα σήμερα στο Μέγαρο του Θεάτρου στο Ληξούρι και ανήκει στη Μητρόπολη για να πουλάμε σε συνεχή βάση. Αφού είδαμε, τελικά, ότι “τραβιέται” το παραδοσιακό γλυκό, ασχοληθήκαμε κυρίως με αυτό .«Πόσες απασχολείστε στο παρασκευαστήριο;» «Όποια θέλει από τα μέλη μας, μπορεί να έχει ένα ωραίο μεροκάματο! Δίνουμε τέσσερα ευρώ την ώρα και μπορεί να δουλέψει όσες κι όποιες μέρες και ώρες θέλει!» «Και πόσα δραστήρια μέλη έχετε αυτή την στιγμή;» «Έχουμε δεκαεπτά μέλη και πέντε ή έξη που δεν έρχονται στο παρασκευαστήριο διότι ασχολούνται με τα αγροτουριστικά τους καταλύματα!» «Τελικά πόσα είναι τα έσοδά σας;» «Σαράντα ή σαρανταπέντε χιλιάδες Ευρώ τον χρόνο .Τα περισσότερα πηγαίνουν σε μεροκάματα των γυναικών! Ο τζίρος μας προέρχεται από Έλληνες. Οι Εγγλέζοι δεν ψωνίζουν.. Πάντως, το παραδοσιακό γλυκό δεν πληρώνεται, διατηρούμε, όμως, την παράδοση! Ακόμη και σήμερα αν κλείσει ο Συνεταιρισμός ,εγώ θα πιστεύω πως έκανα έργο, διότι βοήθησα να ανακαλύψουμε ξανά το παστοκύδωνο που η μάνα μου δεν το ήξερε!…Α! Ξέχασα να πω πως φέτος είχαμε και μια επιτυχία! Είδε τον αγώνα μας στην Αθήνα, στην Έκθεση “Τουρισμός-Πολιτισμός”, ο κ. Σπύρος Θεοτοκάτος , ο Δν/της του Συνεταιρισμού των παραγωγών της Ρομπόλας, είδε και το πόση πέραση είχε η συκομαϊδα στην Έκθεση και μας πρότεινε να στέλνουμε εμπόρευμα να το πουλάνε στο πρατήριο του Συνεταιρισμού σον Άγιο Γεράσιμο .Έχουμε, λοιπόν, ανοίξει έναν ωραίο λογαριασμό με δαύτον, του στέλνουμε εμπόρευμα και μας στέλνει τα λεφτά!» «Από όλα όσα φτιάχνετε ποιο σας αρέσει περισσότερο;» « Εγώ, λατρεύω τη συκομαϊδα. Αλλά και το παστοκύδωνο είναι εξαιρετικό.» « Ο Συνεταιρισμός σας, όμως, είναι και οικοτεχνικός!» « Βεβαίως! Διαθέτουμε παραδοσιακά αζουράκια κεφαλονίτικα! Φτιαγμένα με βελόνα ραφής! Αυτά γίνονται μόνο στην Βενετία, την Φλωρεντία και την Κεφαλονιά! Φτιάχνουμε , επίσης, χειροποίητες πετσέτες με το “Καλημέρα”.Αυτές παλιά, ήταν στόλισμα στον λαβαμά-που ήταν ένα έπιπλο που είχε μια τρύπα για την λεκάνη, την πετσέτα κι έναν καθρέφτη από πάνω…» «Έχουν πέραση; Πουλιούνται;» « Έχουν πέραση!Εκείνοι που ξέρουν τα παίρνουν:Κι έχουμε και πολύ ωραία, με το βελονάκι φτιαγμένα, κεντήματα! Άλλα μέλη μας ασχολούνται με το παρασκευαστήριο, άλλα με τα κεντήματα και την οικοτεχνία, υπάρχουν και ορισμένες που ασχολούνται και με τα δυο!’ «Τι άλλο θέλετε να κάνετε;» «Ήθελα να κάνω και άλλα παραδοσιακά γλυκά, όπως αμυγδαλωτά ή καρυδάκια, αλλά δεν θέλω να θιγούν οι επαγγελματίες. Θέλω, επίσης, να ξεχωρίσουνε τα αγροτουριστικά από τα άλλα καταλύματα»
Τ.Β.